Kolon kanseri, kalın bağırsak kanseri olarak bilinen kolon kanseri 50 yaşından sonra görülen kanserler içinde sıklık derecesi açısından önemli bir yer tutuyor. İstatistikler bir milyon nüfuslu bir toplumda yılda ortalama 500 kanser vakasının görüldüğünü ortaya koymaktadır. Düzenli sağlık taramaların yapıldığı toplumlarda ise kolon kanserlerinde ciddi bir oranda bir azalma söz konusudur. Bu da erken tanının önemini bir kez daha göstermektedir.
Bu Makalede Neler Var?
Kimler bağırsak kanseri riski altındadır?
Herkes kolon kanseri riski altındadır ancak 50 yaş ve üstündeki kişiler için risk artar. 50 yaşın üzerindekiler alkol alıyorsa, kırmızı et yemeyi tercih ediyorsa, sigara kullanıyorsa ve şişmansa onlar açısından tehdit daha dafazladır.Genetik olarak bağırsak kanserine eğilimli olanların yüzde 75’i riskli grubuna girer.
Bağırsak kanseri erken dönemde belirti verir mi?
Kalın barsak kanseri küçük polipten kaynaklanabilir. Bu polip yaklaşık 3-5yılda büyüyerek kansere neden olur. Bu süreçte hiç belirti vermeyebileceği için özellikle risk grubundakilerin düzenli olarak kolonoskopik kontrolden geçmesi gerekir.
Kolon Kanseri geç dönemde hangi belirtiler ortaya çıkar?
Kolay belirti vermeyen bağırsak kanserinin geç ortaya çıkan belirtileri şöyledir: Kabızlık, ishal, karın ağrısı,barsak alışkanlığında değişme ,dışkıda kan( gizli veya aşikar ) görülmesi, ağrılı dışkılama , sebebi bilinmeyen ani kilo kaybı, demir eksikliği anemisi, bağırsak tıkanması ve metastaz ( yayılım ) bulguları…
Kolon Kanserinde erken tanı için hangi testler yaptırılmalıdır?
Kolo – Rektal kanserlerin klinik belirtileri ortaya çıkmadan yukarıda belirtilen risk altındaki kişilere yapılan testlerdir.Bu kanserlerin oluşmasında esas neden % 95 oranında poliplerdir. Bu polipler zaman içerisinde kansere dönüşebilmektedir. O nedenle tarama tetkiklerinde amaç bu polipleri henüz kansere dönüşmeden erken devrede henüz klinik belirti vermeden teşhis etmek ve polipektomi ile ( kolonoskop yardımıile polipin barsaktan uzaklaştırılması) çıkarılmalarını sağlamaktır. Bu yöntem ile kalın barsak kanserleri önlenmiş olur. Erken tanı için şu testler kullanılır :
- 40 yaş üzerinde yılda bir kez rektal tuşe muayenesi
- 40 yaş üzerinde yılda bir kez gaitada gizli kan aranması
- 50 yaş üzerinde 5 yılda bir defa KOLONOSKOPİ ( rutin muayenenin bir parçası olarak )
- 40 yaşdan sonra 3 yılda bir defa kolonoskopik tetkik ( ailesinde kolorektal kanseri olanlar )
Görüntüleme tekniği olarak kolonoskopi dışında alternatif bir yöntem var mıdır?
Geleneksel kolonoskopiyi istemeyenler için bir yeni bir alternatif daha mevcuttur. Özel bir batın tomografisi olan virtüel kolonoskopi ( sanal kolonoskopi ). Sanal kolonoskopinin 1 cm altındaki polipleri saptama ihtimali düşüktür. Sanal kolonoskopi ile yalnızca büyük polipler saptanabilir. Sanal kolonoskopi de saptanan polipler için sonradan kolonoskopi ve polipektomi yapmak gerekecektir. Yine kolonun müshiller ile temizlenme işlemi 2 kez yapılmış olacaktır ve yine son sözü kolonoskopi söyleyecektir.
Bağırsak kanserini önlemek açısından dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?
Folik asit, selenyum, kalsiyum ve D vitamini kullanmak,günde 1200 mg kalsiyum almak, egzersiz yapmak, yağlı gıdalardan kaçınarak liften zengin besinler ,sebze; meyve tüketmek kolon kanserini önleyici faktörler arasındadır. Sigara barsak kanseri riskini arttıran etmenlerin başında gelir. Bu açıdan riski azaltmak adına sigara içilmemelidir. Yine ailesinde kolon kanseri ve polipi olanların düzenli kolonoskopik taramalardan geçmesi ve eğer saptanırsa poliplerini çıkartılmaları gerekmektedir.
Kolon Kanserinde nasıl bir tedavi programı uygulanır?
Hastalığın evresine göre tedavi şekilleri değişir. Tedavi gastroenterolog, cerrah ve radyasyon onkoloğu tarafından planlanır. Ameliyat, barsak kanserinin başlıca tedavisini oluşturur ve en çok kullanılan metotların başında gelir. Ameliyatla tüm kanserli dokunun temizlenmesi esas amaçtır. Kemoterapi ve radyoterapi ile gözden kaçabilecek kanser hücrelerinin de yok edilmesi hedeflenir.
Kemoterapi tedavisi gören bağırsak kanseri hastaları hangi noktalara dikkat etmelidir?
Kemoterapi sırasında baharatlı gıdalardan uzak durmak, çok aç veya çok tok olmamak gerekir. Tedavi sırasında balık, tavuk, kırmızı et yenmesi önerilir. Yüksek dozda ve özellikle multivitaminlerin alınmaması önerilir.
Bitkisel ilaçlar tedavide kullanılabilir mi?
Doğal ilaçların vücuda ne açıdan yararlı veya zararlı olduğu bilinmemektedir. Bu ilaçların yapılan tıbbi tedavinin etkisini azaltma, engelleme ihtimali bulunmaktadır. Bu açıdan önerilmemektedir. Özellikle karaciğere ekstra yük getirebilmesi nedeniyle ısırgan otu , aloe vera ya da uzak doğu kökenli karışık çaylardan ve etkisi bilimsel açıdan sınanmamış çeşitli otlardan uzak durmak gerekmektedir.